BAHAGIAN KENEGARAAN
1 KONSEP KENEGARAAN
2 PERLEMBAGAAN
3 PERLEMBAGAAN MALAYSIA
4 SISTEM PENTADBIRAN MALAYSIA
5 SISTEM PERUNDANGAN MALAYSIA
6 SISTEM KEHAKIMAN MALAYSIA
7 DASAR DALAM NEGARA
8 DASAR LUAR NEGARA
9 ISU-ISU SEMASA
10 BAHAGIAN PENYELESAIAN MASALAH
SISTEM KEHAKIMAN MALAYSIA
Intro
- Pentadbiran negara terbahagi kepada 3 badan utama:
o Badan Pentadbiran
o Badan Perundangan
o Badan Kehakiman
- Perlembagaan Persekutuan menentukan pengasingan kuasa di antara ketiga-tiga badan tersebut.
- Badan Kehakiman – badan yang bebas daripada kawalan badan Perundangan dan badan Pentadbiran, dan bertindak mengimbangkan kuasa dalam kedua-dua badan itu.
- Ketua badan Kehakiman ialah Ketua Hakim Negara.
- Ketua Pentadbiran mahkamah-mahkamah – Ketua Pendaftar.
Fungsi-fungsi Kehakiman di Malaysia
- Fungsi utama:
o Mentadbir keadilan
o Mentafsirkan undang-undang
o Mentafsirkan Perlembagaan Persekutuan
o Mengesahkan undang-undang dan membatalkan undang-undang yang bercanggah dengan Perlembagaan.
o Mengisytiharkan sesuatu tindakan kerajaan itu tidak sah sekiranya bercanggah dengan Perlembagaan
o Memelihara hak-hak warganegara daripada sebarang pencabulan oleh pihak kerajaan.
o Menyelesaikan pertikaian antara individu dengan individu, dan antara individu dengan pihak kerajaan.
- Perkara 121 Perlembagaan Persekutuan telah dipinda pada 19 Mac 1988. Menurut pindaan, kuasa kehakiman (judiciary powers) tidak lagi terletak secara eksklusif di tangan mahkamah-mahkamah.
- Bagaimanapun, mahkamah masih mempunyai kuasa untuk mentafsirkan sesuatu undang-undang yang kurang jelas.
Sistem Kehakiman
- Yang di-Pertuan Agong – Ketua negara, juga mengetuai badan kehakiman.
- Ketua Kehakiman – Ketua Hakim Negara Mahkamah Persekutuan.
- Pejabat pendaftaran telah ditubuhkan untuk mengendalikan perkara keadilan dan pentadbiran di mahkamah – diketuai Ketua Pendaftar, juga merupakan ketua pentadbir dalam Mahkamah.
- Ketua Pendaftar dibantu:
o Pendaftar Mahkamah Rayuan
o Pendaftar Mahkamah Tinggi Malaya
o Pendaftar Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak
- Pegawai-pegawai lain:
o Timbalan-timbalan pendaftar
o Pegawai-pegawai pendaftar
o Pentadbir
o Pegawai-pegawai lain
Pejabat Pendaftaran / Ketua Pendaftar
- merupakan jabatan di bawah Jabatan Perdana Menteri
- Ketua pendaftar bertanggungjawab terhadap pentadbiran dalam kehakiman. Setiap jenis mahkamah mempunyai ketua pendaftarnya sendiri.
- Tugas ketua pendaftar:
o Bertanggungjawab langsung kepada Ketua Hakim Negara.
o Sebagai pentadbir dalam semua mahkamah di Malaysia, dibantu oleh timbalan-timbalan, pegawai-pegawai kanan, dan pegawai-pegawai pentadbir lain di mahkamah.
Pelantikan dan Pemecatan Kehakiman
- YdP Agong – sebagai Ketua Negara dan Ketua Badan Kehakiman.
- YdP Agong atas nasihat Perdana Menteri melantik Majlis Raja-raja hakim-hakim:
o Ketua Hakim Negara
o Hakim-hakim Mahkamah Persekutuan
o Hakim-hakim Mahkamah Tinggi Malaya
o Hakim-hakim Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak
o Presiden Mahkamah Rayuan
- Pelantikan seseorang hakim (selain KHN), Perdana Menteri hendaklah berunding dengan KHN.
- Pelantikan seseorang Hakim Besar, Perdana Menteri berunding dengan Hakim-hakim Besar sedia ada.
- Pelantikan Hakim Besar Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak, Perdana Menteri berunding dengan ketua-ketua Menteri Sabah dan Sarawak.
- Majistret-majistret di Mahkamah negeri dilantik oleh raja atau Yang di-Pertua Negeri dengan nasihat Hakim Besar negeri masing-masing.
- Jumlah hakim satu-satu peringkat mahkamah ditentukan oleh YdP Agong.
- Terdapat 47 hakim Mahkamah Tinggi Malaya dan 10 hakim Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak.
- Mahkamah Sesyen Malaya – 52 hakim, manakala Mahkamah Sesyen Sabah dan Sarawak – 4 hakim.
- Mahkamah Majistret – 150 majistret
o Mahkamah Majistret Malaya – 122 majistret
o Mahkamah Majistret Sabah – 10 majistret
o Makamah Majistret Sarawak dan Labuan – 18 majistret
Jawatan Hakim Tetap
- Pelantikan hakim tetap sebagaimana Perkara 123 Perlembagaan Persekutuan:
o Warganegara Malaysia
o Dalam 10 tahun mesti menjadi:
Peguam Mahkamah Persekutuan, atau
Peguam Mahkamah Tinggi, atau
Anggota perkhidmatan kehakiman dan undang-undang.
o Memegang jawatan semasa sehingga usia 66 tahun jika diperkenankan oleh YdP Agong dan sehingga sesuatu tempoh, tidak melebihi 6 bulan.
o Saraan Hakim-hakim dipertanggungjawabkan kepada Kumpulan Wang Yang Disatukan.
Jawatan Hakim Sementara
- dilantik mengikut prosedur:
o Hakim Persekutuan tambahan dilantik YdP Agong atas nasihat Ketua Hakim Negara.
o Sebagai seorang hakim yang pernah bersidang di Mahkamah Tinggi.
o Sebagai seorang Pesuruhjaya Kehakiman untuk menyegerakan urusan Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak semasa ketiadaan hakim pada masa itu.
o Sebagai Pesuruhjaya Kehakiman bagi menyegerakan urusan Mahkamah Tinggi Malaya.
- Syarat-syarat pelantikan:
o Boleh berumur lebih 66 tahun tanpa berunding dengan Majlis Raja-raja (untuk Hakim Persekutuan Tambahan)
o Layak dilantik dan dinamakan oleh YdP Agong dengan nasihat Perdana Menteri dan Majlis Raja-raja (untuk kes hakim bersidang di Mahkamah Tinggi).
o Sekurang-kurangnya seorang peguambela jika belum layak menjadi hakim (untuk kes Pesuruhjaya Kehakiman Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak).
o Mesti layak menjadi Hakim Mahkamah Tinggi yang dilantik oleh YdP Agong dengan nasihat Ketua Hakim Negara (untuk kes Pesuruhjaya Kehakiman Mahkamah Tinggi Malaya).
- Hakim-hakim dilantik YdP Agong akan mengangkat sumpah:
o Ketua Hakim Negara – di hadapan Yang di-Pertuan Agong.
o Hakim-hakim Mahkamah Persekutuan – di hadapan Ketua Hakim Mahkamah Persekutuan (Ketua Hakim Negara).
o Hakim-hakim Mahkamah Rayuan dan Hakim-hakim Mahkamah Timggi – di hadapan Ketua Hakim di mahkamah masing-masing.
Pelantikan Jawatan Pegawai Kehakiman
- Hakim-hakim Mahkamah Rendah (majistret dan hakim mahkamah sesyen) dilantik dengan persetujuan YdP Agong.
- Jawatan hakim-hakim adalah di bawah bidang kuasa Suruhanjaya Perkhidmatan Kehakiman dan Undang-undang.
- Ahli-ahli Suruhanjaya Perkhidmatan Kehakiman dan Undang-undang:
o Pengerusi Suruhanjaya Perkhidmatan Awam.
o Seorang atau beberapa ahli, terdiri hakim, bekas hakim atau orang yang layak menjadi hakim dilantik oleh YdP Agong selepas berunding dengan Ketua Hakim Negara.
o Peguam Negara sekiranya pegawai kerajaan dan Peguam Cara Negara jika bukan pegawai kerajaan.
- Tugas utama Suruhanjaya:
o Melantik
o Mengesahkan
o Menaikkan pangkat
o Menukar
o Mengenakan tindakan tatatertib (termasuk memecat)
- Hakim-hakim Mahkamah Sesyen dilantik YdP Agong atas cadangan Hakim Besar.
- Majistret kelas I di Wilayah Persekutuan dilantik YdP Agong atas cadangan Hakim Besar. Negeri lain dilantik oleh Raja/Sultan/YdP Negeri, juga atas cadangan Hakim Besar.
- Majistret kelas II dilantik oleh Raja/Sultan/YdP Negeri tetapi tanpa cadangan Hakim Besar.
- Majistret-majistret yang terdiri daripada pegawai perkhidmatan awam
Pelantikan Jawatan Hakim
- Perkara 122B Perlembagaan Persekutuan, pelantikan hakim dilakukan YdP Agong atas nasihat Perdana Menteri selepas berunding Majlis Raja-raja.
- Jawatan hakim terlibat:
o Ketua Hakim Negara
o Presiden Mahkamah Rayuan
o Hakim-hakim Besar Mahkamah Tinggi
- Perdana Menteri perlu berunding dengan pihak tertentu:
o Ketua Hakim Negara - bagi pelantikan hakim-hakim Mahkamah Persekutuan dan Presiden Mahkamah Rayuan.
o Hakim Besar atau Bekas Hakim Besar - pelantikan Hakim Besar Mahkamah Tinggi.
o Ketua Menteri Sabah dan Sarawak – bagi pelantikan Hakim Besar Mahkamah Tinggi Sabah dan Sarawak.
Penamatan atau Pemecatan Jawatan Hakim
- boleh ditamatkan perkhidmatan melalui cara-cara:
o meletakkan jawatan
o dilucutkan jawatan
- Untuk melucutkan jawatan hakim Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Rayuan, dan Mahkamah Tinggi – YdP Agong perlu mendapat syor-syor sebuah tribunal.
- Ahli tribunal dipilih Perdana Menteri atas pandangan Ketua Hakim Negara, dan dilantik oleh YdP Agong.
- Tribunal dipengerusikan Ketua Hakim Negara dan terdiri sekurang-kurang 5 hakim atau bekas hakim Malaysia atau negara Komanwel.
- Semasa tribunal, YdP Agong boleh menggantung tugas-tugas hakim berikut:
o Hakim Mahkamah Persekutuan – syor Perdana Menteri
o Hakim Besar selepas berunding dengan Ketua Hakim Negara
o Hakim Mahkamah Tinggi selepas berunding dengan Ketua Hakim Mahkamah Tinggi.
- Sebab hakim dipecat:
o Lemah anggota badan
o Tidak berkelakuan baik
o Tidak sempurna akalnya
o Melanggar Kod Etika Hakim 1994
Kebebasan Badan Kehakiman
- tidak terpengaruh dengan mana-mana pihak atau fahaman politik.
- dapat melaksanakan tugas dan fungsi dengan adil, tanpa rasa takut dan tidak berat sebelah.
- Perlembagaan Persekutuan – kebebasan Badan Kehakiman tidak dikenakan kawalan oleh Badan Perundangan dan Eksekutif.
- Hakim Mahkamah Persekutuan, Mah. Rayuan, Mah. Tinggi – tidak boleh dilucut jawatan oleh YdP Agong tanpa syor tribunal (Perkara 125(3) Perlembagaan Persekutuan)
- Kelakuan Hakim Mahkamah Persekutuan/Rayuan/Tinggi tidak boleh dibincang dalam Majlis Parlimen (Dewan Rakyat dan Dewan Negara), kecuali ada usul disokong lebih ¼ ahli Dewan Parlimen). Dan tidak sama sekali di Dewan Negeri.
Kod Etika Hakim 1994
- mesti mematuhi Kod Etika:
o isytihar harta kepada Ketua Hakim Negara
o tidak boleh berkelakuan dan menggunakan kedudukan kehakimannya bagi faedah sendiri.
o Membelakangkan tugas kehakiman
o Enggan mematuhi arahan statutori
o Tidak boleh berkelakuan tidak jujur, kurang cekap, kurang berusaha, melengahkan kes tanpa alasan munasabah, enggan mematuhi arahan pentadbiran yang patut, dan aktif dalam politik.
o Tidak hadir di mahkamah pada waktu pejabat tanpa alasan/kebenaran Ketua Hakim Negara / Presiden Mahkamah Rayuan / Hakim Besar.
Tuesday, January 30, 2007
Subscribe to:
Posts (Atom)